-
1 entry
См. также в других словарях:
бәйбіше — зат. 1. Көп әйелді адамның ең алғашқы үлкен жамағаты, зайыбы. Түркі тектес халықтардың тұрмыс салтында, семьялық дәстүрінде қалыптасқан жұбай лауазымы. Бай, бише деген екі сөздің бірігуінен шыққан: бай күйеу, семьяның басы, үлкені; бише оның… … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
айым — 1. (Жамб., Тал.) әйел, жұбай. А й ым ы ң а қосылдың ба? (Жамб., Тал.). [Қырғызша айым а) ханым; ә) жұбай (К. Юд., КРС, 36); өзб. ая а) тәрбиеші әйел; ә) жасы үлкен әйел (Узб. рус. сл., 1959, 46); ойим бай үйдің әйелі; әдемі киінген жақсы әйел… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
жылым — 1 (Қ орда: Арал, Қарм., Шиелі, Сыр.; Қарақ.) теңізге салатын ұзындығы 1000, көлденеңі 500 метрдей үлкен ау. Ж ы л ы м тарту бұл жерде үлкен науқан Қ орда., Қарм.). Ж ы л ы м қыста да, жазда да салынады. Ж ы л ы м ғ а 10 15 адам керек (Қарақ.).… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
мажар — I зат. Қазіргі венгр халқы; мадьяр. Бүгінгі Дунай ғұнарғудың бірнеше ғасыр бойы малын, әсіресе жылқысын суарған бас арна болып келгені м а ж а р халқының тарихына үңіле бастасаң айқындала түседі (А.Сатаев, Бәрі де., 37). – Біздің күн түбіндегі м… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
сәулелену ауруы — (Лучевая болезнь) ионданған сәулелердің зиянды биологиялық әсерінен туатын аурулар. Адам сәулелену ауруымен тұтас денесінің немесе оның көпшілік бөлігінің сәулеленуі нәтижесінде ауырады, сондай ақ ішкі ағзаға радиоактивтік заттардың сумен,… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
абырай — (Ақт., Байғ.; Түрікм.: Таш., Ашх., Красн.; Гур., Маңғ.; Қарақ.) абырой. Баққан малдың аман болуы – үлкен а б ы р а й (Ақт., Байғ.). Өтірік айтқан адамның а б ыр а й ы бола ма? (Гур., Маңғ.). Әзір Шахидың а б ы р а й ы ешкімнен кем емес (Түрікм.,… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
мат болу — 1 1. (Орал, Чап.; Қ орда: Сыр., Қарм., Жал.; Қост., Жітіқ.) жеңілу, ұятқа қалу, күлкі болу. Әй, байғұс м а т б о л ы п қалыпты ғой (Орал, Чап.). Онымен ерегесіп едім, соңынан м а т болып қалдым Қ орда., Сыр.). 2. (Түрікм., Көнеүр.) масқара ету,… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
ноян — 1. (Алм.: Шел., Жам.) шонжар, ақсүйек, ірі бай. Бұрын албанда талай н о я нд а р болатын (Алм., Шел.). Ол н о я н десең ноян ғой! Оның ата тегі бай болып өткен ғой (Алм., Жам.). [Монғолша ноян бек, әкім, судья (Монғ. қаз. сөз., 1954)]. 2. (Алм.:… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
сулық — 1 1. (Ақт., Ойыл; Гур., Есб.) жүгеннің ауыздығы. Жүгеннің с у л ы ғ ы н жақсылап соғып бер (Ақт., Ойыл). 2. (Сем., Ұрж.) жүгеннің темір шығыршығы 2 (Гур., Бақс.) шелектің тұтқасы. Шелектің с у л ы ғ ы н жолда алып, көп әуре болдым (Гур., Бақс.) 3 … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
қолбасшы — (Полководец) мемлекеттің қарулы күштерін немесе соғыс кезінде ірі әскери құрылымдарды (әдетте, оперативтік стратегиялық бірлестіктерді) шебер басқаратын, әскери қимылдар дайындығы мен жүргізу өнерін меңгерген әскери қызметкер, әскери бастық.… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
Авеста — – ежелгі Орталық Азияда, Иранда және оған көршілес аймақтарда кең таралған зороастризмнің (б.з.д. 6ғ. әулие Зәрдештің ілімі, Еуропада Заратустра немесе Заратуштра) қасиетті жазбалар жинағы. Авеста тілі деп аталатын көне тілде б.з.д. 3ғ. хатқа… … Философиялық терминдердің сөздігі
